Alacağınız basit önlemlerle kendinizin veya yaşlı sevdiklerinizin düşme riskini azaltmanız mümkün. Yaşadığınız ortamdaki bazı durumların veya bünyesel sorunların düşme riskini artırdığı bilinir ve bu durumlar düşme risk faktörleri olarak adlandırılır.
Aşağıdaki önlemlerle düşme nedenlerini ortadan kaldırabilir veya azaltabilirsiniz:
Yaşam alanlarında yeterli aydınlatma sağlayın. Düşmelerin önemli bir kısmı karanlık veya yeterince aydınlatılmamış ortamda veya zamanda gerçekleşir. Ortamdaki keskin gölgeler ve loş alanlar ayak takılmasına, kaymasına veya çarpmalara sebep olarak özellikle görme yeteneğinde sınırlılıklar olan yaşlı bireylerin düşmesine sebep olur. Aydınlatma derecesi kişiye göre farklılık gösterebilir, ışık kuvvetine olan ihtiyaç zaman içinde değişebilir; artabilir. Farklı görme sorunlarına bağlı olarak şiddetli ışık da bazen görmeyi olumsuz etkileyebilir. Sarı nokta ve katarakt gibi görme keskinliğini azaltan hastalıklarda düşmeler daha sıktır. Doğal ışığa yakın ışık veren kaynakları kullanın. Tavandan aydınlatmayı tercih edin. Düşmelerin çoğu gece tuvalet ihtiyacı için kalkıldığı zamanlarda olur. Sadece odada veya salonda değil, banyo, tuvalet, koridor ve merdivenlerde yeterli aydınlatmaya dikkat edin. Sık kullanılan koridor, banyo ve tuvaletlerde harekete duyarlı otomatik yanan lambalardan yararlanabilirsiniz.
Tüm merdivenlere korkuluk yerleştirin. Merdivenlerde düşme sıktır. Mümkünse iki tarafta da korkuluk olsun. Merdiven kullanırken mutlaka bir eliniz boş olsun, tutunun, dengenizi koruyun. Merdivende ağır eşyalar taşımayın. Merdiven basamaklarında eşya, oyuncak, malzeme bulundurmayın.
Odalarda mobilyayı azaltın, her türlü küçük eşyadan kurtulun. Odada fazla mobilya varlığı takılma, çarpma, denge kaybına sebep olarak düşme riskini artırır. Gerekmeyen sehpaları, mobilyaları yaşam alanlarında, koridorlarda bulundurmayın. Yerdeki paket, kitap, oyuncak, ayakkabı gibi tüm malzemeleri ortadan kaldırın; uygun yerlerde depolayın.
Halı, kilim, yolluk, paspas vb eşyaları güvenli hale getirin. Zemindeki her şey kayarak veya ayağınıza takılarak düşme sebebi olabilir. Tüm halı, kilim, yolluk veya paspasları çift taraflı bant ile yere sabitleyin. Halı, kilim ve yollukların varsa saçaklarını zemine yapıştırın. Bunun için şeffaf bandı kullanabilirsiniz. Ayrıca kaydırmaz altlıklardan yararlanabilirsiniz. Gerekli olmayan kilim, halı ve yollukları azaltın, kaldırın.
Sık kullanılan kişisel eşyaları uygun şekilde yerleştirin. Yüksek dolap veya raf kullanmayın. Yüksek dolap raflarına uzanmak, tabure vb üzerine çıkarak eşya yerleştirmek düşme riskini artırır. Tabureye inip çıkmak gibi ani hareketler denge kaybına sebep olabilir. Sık kullanılan kişisel eşyaları boy hizasında ve kolay ulaşılan dolap veya raflara yerleştirin. Dolaplardaki çekmecelerin sayısını azaltın, yere çömelmeyi gerektirecek çekmeceleri kullanmayın.
Yumuşak ev ayakkabıları kullanın. Terlikler takılmaya ve düşmelere sebep olabilir. Yalın ayak yürümek fark edilmeyen yaralanmalara sebep olabilir. Diyabeti (şeker hastalığı) olanlarda el ve ayaklarda his azalır (bu duruma nöropati denir) ve düşmeye karşı dikkatli olmak gerekir. Bu sebeple ayağa iyi oturan, yumuşak, ortopedik ev ayakkabıları güvenlidir
Denge ve yürüyüş için yardımcı cihazlar kullanın. Baston ve yürüteçler dengenize destek olur. Evde veya dışarıda bu tür cihazlar kullanmaktan çekinmeyin. Nasıl bir baston kullanmalı? Ayaklı veya oturaklı ortopedik baston çeşitleri de vardır. Tekerli veya tekerleksiz yürüteçler farklı bünyelere göredir. Size hangi destek cihazının daha uygun olduğu konusunda geriatri doktorundan (geriatristten) veya en yakın hekimden yardım alın. Destek cihazlarınızla evinizdeki tüm mekanlarda rahat hareket edebileceğiniz alanlar oluşturun.
Düzenli egzersiz yapın. Kas kaybı yaşlı bireylerde en önemli düşme sebeplerindendir. Ortopedik hastalıklar, hareketi zorlaştıran kalp yetersizliği, KOAH, felç sonrası engellilik hali kas kaybını hızla artırır. Sadece ileri yaş bile kas kaybı için risk faktörüdür. Düzenli egzersiz kas kaybını önler. Kas güçlendirici egzersizler yapın, hekiminizden, fizyoterapistlerden yardım alın. Küçük ağırlıklar ve direnç oluşturan lastik bantlarda eklemlerinizi yormadan kas güçlendirici hareketler yapın. TV seyrederken, oturduğunuz yerde bile bacak, kol kaslarınızı çalıştırabilirsiniz. Düşme korkusuna kapılmayın; düşmeyi önlemek mümkün. Daha önce düşmüş olanlar hareket etmekten kaçınır; hareketsizlik ise kas kaybını ve düşme riskini artırır. Neden ve nasıl düştüğünüzü anlamaya çalışın. Düşmenize sebep olan çevresel durumu veya sağlık sorununu ortadan kaldırmaya çalışın. Bu konuda tıbbi yardım alın.
Sağlık kontrollerinizi aksatmayın. Yaşımız ilerledikçe vücudumuzdaki doğal değişikliklere ve bazı muhtemel hastalıklara bağlı olarak düşme riskimiz artar. Riskler genelde yavaş gelişir, kişiler veya yakınları tarafından fark edilmesi çoğunlukla zordur. Kas kaybı, eklem hastalıkları, reflekslerimizde gerileme, ortopedik hastalıklar ile işitme ve görme sorunları ayrı ayrı düşmeyi kolaylaştıran sebeplerdir.